Οι καταλήψεις αποτελούν απελευθερωμένο έδαφος στον αστικό ζόφο. Δημιουργούν συνθήκες ρήξης με τις εξουσίες που βρίσκονται παντού γύρω μας, αλλά που αναπαράγονται και στις σχέσεις μας. Σαν κοινωνική πρακτική αφορμήθηκαν από το στεγαστικό πρόβλημα και τις αντιστάσεις στην αστεγία, όταν υπήρχαν ένα σωρό ακατοίκητα σπίτια κι ένα σωρό άτομα που δεν είχαν που να μείνουν. Έγιναν εργαλείο κοινωνικών αγώνων με λόγο ενάντια στην ιδιοκτησία, και συνεχίζονται μέχρι σήμερα δίνοντας συλλογικές λύσεις σε προβλήματα που παρουσιάζονται ως ατομικά. Ως κέντρα αγώνα, μέσα από τη στέγαση σε αυτές σταθερών δομών αλληλεγγύης και αυτοοργάνωσης, αλλά και την ενίσχυση των συντροφικών σχέσεων με την γείωσή τους στο χώρο και την ζύμωση μέσα στο χρόνο, αποτελούν κομμάτι του συνολικότερου αγώνα ενάντια στο κεφάλαιο, την πατριαρχία και το κράτος.
Στο κουκάκι το 2017 καταλήφθηκαν τρία κτήρια στα οποία στεγάστηκαν άτομα και συλλογικότητες της ευρύτερης περιοχής. Με τα χρόνια δημιουργήθηκε η Κοινότητα Kαταλήψεων Κουκακίου, η οποία με λόγο και δράσεις έπαιρνε θέση για τα πολιτικά ζητήματα της γειτονιάς και όχι μόνο. Το 2020, σε έναν ήδη στρωμένο δρόμο, ξεκινά ένα αποφασισμένο κύμα εκκενώσεων, οπότε ανακοινώνεται το περίφημο τελεσίγραφο του Χρυσοχοΐδη για οικειοθελή εκκένωση όλων των καταληψεων της επικράτειας. Η εκκένωση των τριών κτιρίων στο Κουκάκι: στη Ματρόζου, την Παναιτωλίου και την Αρβάλη ήταν χτύπημα του κράτους τόσο στους αγώνες για ελεύθερους χώρους στις πόλεις, αλλά και ένα προμήνυμα για τους μετασχηματισμούς που ήρθαν για να μείνουν: την ποινικοποίηση κάθε προσπάθειας για οικειοποίηση του δημόσιου χώρου και την χρήση του από τα κινήματα. Προσπάθειες που είναι και ανταγωνιστικές με τον εξευγενισμό, την αύξηση των ενοικίων και την τουριστικοποίηση, από τα οποία σήμερα το Κουκάκι υποφέρει. Από τις πορείες και τις συγκεντρώσεις, τις δημόσιες εκδηλώσεις, την απαλλοτρίωση των χώρων και τις παρεμβάσεις στο δρόμο, κάθε κομμάτι δράσης των κινημάτων ποινικοποιείται. Με λόγο περί ασφάλειας και τάξης και χέρι χέρι με τη διαρκή επιτήρηση, η ιδιοκτησία γίνεται ξανά μέσο για τη νομιμοποιημένη συρρίκνωση του ζωτικού μας χώρου.
Το θεαματικό τελεσίγραφο του Χρυσοχοΐδη το 2020 ήρθε να θέσει ένα νέο παράδειγμα για το πως επιβάλλονται οι κρατικές προσταγές, μέσα από τον εκβιασμό του κινήματος. Εξανάγκασε τον κόσμο να πάρει θέση: είτε να αποδεχθεί τη σταδιακή εξάλειψή του στο όνομα της «νομιμότητας», είτε να αναλάβει συλλογικά την ευθύνη περιφρούρησης των χώρων αντίστασης και να μετατραπεί σε εσωτερικό εχθρό, υιοθετόντας την ταυτότητα του καταληψία. Το κράτος στήνει το παιχνίδι και σου εξηγεί το εύρος της ελευθερίας των κινήσεών σου. Επιδιώκει να επιβληθεί ως ο μόνος διαμεσολαβητής της κοινωνικής σύγκρουσης. Μέσα από την εικόνα μίας αυστηρής γονεϊκής φιγούρας που σε προειδοποιεί πριν σε τιμωρήσει, παρουσιάζει την καταστολή ως αναγκαίο κακό για να ξεφορτωθεί η κοινωνία τα στοιχεία που “την μολύνουν”. Εμφανίζει τις κινήσεις του σαν να έχουν αιτηθεί από τους “φοβισμένους πολίτες”, κρύβοντας φυσικά το ποιον έχει να φοβάται πραγματικά όποιο νοιάζεται για την επιβίωσή του. Η απάντηση του κινήματος στο τελεσίγραφο ήταν αποφασιστικά αρνητική, και τις εκκενώσεις ακολούθησαν μαχητικές υπερασπίσεις των καταλήψεων και επανακαταλήψεις. Το κράτος απάντησε με άπλετη επιθετικότητα, στο δρόμο και στα δικαστήρια, με τρομοκράτηση των ατόμων, οικονομική πίεση και κατασταλτική βία.
Το δικαστήριο καταδίκασε τους συλληφθέντες για την επανακατάληψη της Ματρόζου, σε πρώτο βαθμό σε 6,5 χρόνια φυλάκισης με αναστολή ως το εφετείο. Όπως αναφέρουν και τα συντρόφια της Κοινότητας Καταλήψεων Κουκακίου στο κείμενό τους “Το κατασταλτικό σχέδιο απέναντι στις καταλήψεις (μεταναστευτικές, πολιτικές, στεγαστικές) συμπληρώθηκε με το νόμο για τον περιορισμό των διαδηλώσεων, το καθεστώς των προληπτικών προσαγωγών και την απαγόρευση κυκλοφορίας την περίοδο της καραντίνας εγκαθιδρύοντας έτσι το δόγμα νόμος και τάξη που διακηρύττεται από τα κοινοβουλευτικά έδρανα“.
Έχει εδραιωθεί μία εποχή κρατικών επεμβάσεων στις κοινωνικές αντιστάσεις μέσα από στρατηγικούς και ιδεολογικούς μηχανισμούς, είτε μιλάμε για οργανωμένες αντιεξουσιαστικές δομές, είτε για μοριακές ή πρωτόλειες προσπάθειες για αρνήσεις (και αντιστάσεις και ρηγματώσεις) που βγαίνουν στην επιφάνεια διαρκώς. Στην πράξη φαίνεται ότι το κράτος πιέζει τις καταστάσεις με αυξανόμενη βία και καταστολή σε κάθε κομμάτι διαχείρησης του πληθυσμού. Το βλέπουμε από την περίοδο της πανδημίας, ότι προετοιμάζεται για μία επίθεση που θα αφήσει τελείως υποτιμημένα τεράστια κοινωνικά κομμάτια, χτίζοντας παράλληλα και τις προϋποθέσεις για την ιδεολογική πάταξη κάθε αντίστασης. Αυτό συνεχίζει να επιβεβαιώνεται μέχρι σήμερα όπου το κράτος περνάει και σαρώνει κάθε σταθερά που είχε διεκδικηθεί στο παρελθόν. Οι κοινωνικές παροχές γίνονται όλο και πιο ισχνές, οι λόγοι περί ασφάλειας κατακλύζουν κάθε κομμάτι της ζωής, ο πολιτικός λόγος συντηριτικοποιείται, η επιμελημένη υποτίμηση και η περιθωριοποίησή μας γίνονται όλο και πιο εμφανή στα σχολεία, στις σχολές, στο δρόμο, στη δουλειά, στις φυλακές και τα κέντρα κράτησης. Αυτά τα μέσα πειθάρχησης εδραιώνουν αφενώς την εξουσία του κράτους σε περιόδους κρίσεων, αφετέρου την δυνατότητα εξυγίανσης των μηχανισμών στους οποίους έμπαινε οποιοδήποτε φρένο από τα κάτω. Η συντηριτικοποίηση, η εθνικοποίηση και η διευρυμένη επιτήρηση, φαίνεται τώρα πολύ χρήσιμη για όσους επιδιώκουν να επωφεληθούν από ένα πλαίσιο πολεμικής απειλής. Προφανώς ένα κράτος σε προετοιμασία για πόλεμο λειτουργεί υποτιμώντας περαιτέρω τους υπηκόους του, τους οποίους προετοιμάζει να στειλεί αργότερα για να γίνουν κρέας για τα κανόνια. Μέσα σε αυτό το κλίμα, το κράτος πρέπει να φιμώσει κάθε κομμάτι που αμφισβητεί την παντοδυναμία του, αναδιαρθρώνοντας τους παλιούς καλούς μηχανισμούς καταστολής. Ο νέος ποινικός κώδικας, οι σκούπες στις πλατείες και τα μπλόκα στους δρόμους, οι διώξεις και οι διαγραφές στα πανεπιστήμια και το νομοσχέδιο για το 13ωρο, περισσότερα από τα οποία έχουν εμφανιστεί μόνο τον τελευταίο χρόνο προς διαβούλευση, είναι μία εικόνα από ένα μέλλον όπου είτε ζεις για να δουλεύεις, είτε κάτι περίεργο και εγκληματικό θα έχεις στο κεφάλι σου. Η αλληλεγγύη στα δικαστήρια σε όσα διώκονται είναι κομμάτι της εναντίωσης στις αναδιαρθρώσεις αυτές και ενάντια στην απομόνωση και την συνήθεια της επιβολής.
Όσο έντονη και αν γίνει η επίθεση στις καταλήψεις αλλά και στο κίνημα που τις υπερασπίζεται, θα υπάρχει πάντα κόσμος που θα στέκεται ανάχωμα. Ένα τεράστιο κύμα αλληλεγγύης αγκαλιάζει τις πρωτοβουλίες της Κοινότητας Καταλήψεων Κουκακίου από την στιγμή της μαχητικής υπεράσπισης των καταλήψεων, στα δικαστήρια και στις δράσεις που βγαίνουν για την στήριξη των διωκώμενων, πράγμα που δείχνει το τι διακυβέβεται πίσω από κάθε τέτοια επίθεση κάθε φορά. Δεν είμαστε μόνα, όπως δεν χρειάζεται να είναι μόνο και κανένα που ψάχνει να βρει συντροφικότητα στις αντιστάσεις του. Στεκόμαστε η μια δίπλα στο άλλο και δεν αφήνουμε κανένα στα χέρια των φυλακών και των φυλάκων.
Καμία καταληψίας στη φυλακή.
Καλούμε σε στήριξη της συγγέντρωσης αλληλεγγύης στο Εφετείο στα συντρόφια που θα δικαστούν για την επανακατάληψη της Ματρόζου, αλλά και για την εξάπλωση του ποινικού συστήματος σε κάθε πτυχή της ζωής μας.
Όλα/ες/οι στο Εφετείο Αθηνών την Τρίτη 2 Δεκεμβρίου 2025 στις 9.00